Nova Bouzafría

Dende hoxe teño nova leira que sachar: www.bouzafria.gal

Alí estarei para o que gusten encomendar.

El País Galicia. Acto reivindicativo.

Hoxe convidáronme a dicir unhas palabras no acto reivindicativo a prol do cuadernillo de El País Galicia, representando aos lectores.

Este foi o meu texto:

Isto é un acto reivindicativo. Reivindicar significa “reclamar a cousa que é nosa”. Porque o cuadernillo de El País Galicia non é só dos excelentes profesionais que o elaboran – e que ven perigar o seu posto de traballo – senón tamén de nós: os lectores, a súa audiencia. Daqueles cidadáns galegos que non só lemos senón tamen mercamos un produto riguroso e plural: un digno exercicio da vella e necesaria profesión xornalística.

El País Galicia é noso tamén. Porque os seus lectores somos esixentes e pretendemos unha Galicia mellor informada, e polo tanto máis libre. Necesitamos, agora máis que nunca, a pluralidade informativa que El País Galicia ofrece; e ao tempo necesitamos o abano de opinións, diversas e interesantes, que se acubillan nas súas páxinas.

Os galegos non podemos menos que agradecerlle aos xornalistas de El País Galicia que nos informaran antes e mellor que ninguén dos despedimentos na Universidade de Santiago de Compostela, da Operación Retablo, de Xerardo Conde Roa, da Operación Campeón, das andanzas dos Carrumeiros, das peripecias en Melide, Boqueixón, Melón, Ourense e Lugo... dos supostos Valedores do Pobo, de Telmo Martín, das ourensanas sagas dos Baltar e San Rosendos, do Pemexgate, etc... Xornalismo de investigación sen sensacionalismos, denuncia fundada dos abusos dos poderes políticos... Se queremos merecer ser un país máis libre necesitamos El País Galicia.

O columnista de El País Galicia, Manolo Barreiro no seu último artigo intitulado A última troita, que desexemos non sexa o derradeiro neste xornal, dicía: “Abondan as cabeceiras xornalísticas mais escasea a pluralidade informativa crítica. A inmensa maioría dos nosos xornais ofrécense como distintas variantes dunha mesma cepa conservadora”.

Esa falta de pluralidade informativa na que ficaríamos de desaparecer El País Galicia permítenos parafrasear as durísimas conclusións de Juan Antonio Bardem nas Conversacións de Salamanca en 1955: A prensa galega sen El País Galicia sería: “Políticamente ineficaz, Socialmente falsa, Intelectualmente ínfima, estéticamente nula, industrialmente raquítica”.

Nestas datas de roldas de prensa sen preguntas, de comentaristas dóciles ao amo do seu señor, de editores que tentan emular a William Randolph Hearst (non poñendo guerras pero si poñendo gobernos) cómpre sinalar que esta reivindicación de hoxe a prol de El País Galicia non é unha elexía ou unha lembranza dunha realidade pasada. A situación actual non pode ser máis que unha paréntese a piques de rematar. Estas verbas son a esperanza nun traballo moi ben feito que ten que volver saír en papel para lectura de todos nós. Necesitamos El País Galicia e necesitamos a estes xornalistas.

Auto predición. Aposta.

Despois de ler os inquéritos publicados e repasar o histórico das eleicións do 2001, 2005 e 2009 fixen unha simulación cos seguintes datos:

Se baixa un chisco a participación ( menos residentes ausentes e bolsa de indecisos notables ), e contando cun mínimo retroceso para o PP, un medio retroceso para o PSOE, un mínimo retroceso para O BNG, e recollendo os dous últimos a AGE, sáeme o seguinte, e sobre votos totais (non poño os que creo que xa non chegan ao 5%):

A Coruña: PP 43%, PSOE 23%, BNG 12%, AGE 11%. Resultado PP 12 + PSOE 6 + BNG 3 + AGE 3

Lugo: PP 46%, PSOE 28%, BNG 13%, AGE 6%. Resultado PP 8 + PSOE 4 + BNG 2 + AGE 1

Ourense: PP 45%, PSOE 23%, BNG 14%, AGE 6%. Resultado PP 7 + PSOE 4 + BNG 2 + AGE 1

Pontevedra: PP 42%, PSOE 28%, BNG 14%, AGE 10%. Resultado PP 10 + PSOE 7 + BNG 3 + AGE 2

A posible entrada de CxG por Ourense non muda a previsión porque iría en detrimento do PSOE.

Por conseguinte: PP 37, PSOE 21, BNG 10, AGE 7.


Eu non digo nada.

Pedro Madruga

A rúa Ervedelo de Ourense xunta o centro da cidade co barrio do Couto pasando por riba do río Barbaña. A estrutura e a paisaxe da ponte sobre o Barbaña é a mesma da miña infancia, e por riba dela aínda recoñezo aqueles tempos coa condiciòn de non mirar moi lonxe nin para abaixo. Cada vez que paso sobre ela lembro a historia dun suicidio, ou como a miña nai contaba o seu encontro co despois cardeal Quiroga Palacios a rentes da escola de Angelita Varela.

Hoxe está a zona moi cambiada. Exemplo da mudanza dos tempos ( e dos espazos ) é a tenda de tattoos agora instalada ao cabo da ponte. "Tattoos", curiosa verba. Antes o lumpen e os mariñeiros facíanse tatuaxes, agora os pijos fanse "tattoos". De adxetivar a xente sustantivamente dura a ser ornato de ociosos.

O que máis me marabillou da tenda de tattoos da rúa Ervedelo é a oferta para borrar, sen deixar pegada algunha, as vellas tatuaxes mediante unha moderna técnica láser.

Na mesma empresa da Praia de Palma onde eu traballaba tamén o facía Pedro Madruga, un galego forte de voz profunda e bigote negro e abundante. Antes de escoitar o seu sotaque calquera apostaría que aquel fenómeno procedería de México. Pedro Madruga era o encargado do Balneario 0, o bar enriba da praia de Ca,n Pastilla, a primeira do Arenal, onde eu estaba alugando velomares.

Aquel galego gañara o seu alcume pola súa procedencia e pola súa preguiza matutina, pola súa tardanza en chegar ao traballo ( motivada segundo Antonio o Xitano polos aloumiños que a súa linda muller - a de Pedro, non a de Antonio - lle adicaba cada mañá.

No inmenso brazo esquerdo de Pedro Madruga estaba debuxada unha fermosa muller espida de rotundo poderío. Todo o fermosa que poidera estar a traverso daquela tinta verde noxenta que se empregaba para as tatuaxes daquela. Pedro Madruga sempre se queixaba que aquela tatuaxe de xuventude - unha noite de bebedela - pecháralle moitas portas laborais.

Unha mañá o meu paisano apareceu a mesma hora ca nos. As sete e media. Sorprendeunos a súa estrana presenza aquela hora e o seu brazo esquerdo aínda máis ancho do normal e totalmente vendado. Antes de aceptar a primeira pregunta deitou explicacións: "Non a aguantaba máis. Collín o ferro quente e resistín. Non a aguantaba máis."

Mágoa que o invento da tenda de tattoos da rúa Ervedelo, o borrador láser, non existira nas Baleares dos anos 80.

Luna na Gran Vía

Hoxe en "El País" lin unha entrevista a Claramunt. Cando eu souben del xa era un veterán, e a penas lembro nada do seu xogo. Creo lembrar que había outro xogador co mesmo apelido, probablemente o seu irmán, polo que un levaba o engadido de "primeiro" e o outro o de "segundo".
Se Claramunt fica indeleble na miña memoria é por outra cuestión: O convite que me fixo meu irmán maior - e que por suposto aceptei - para acompañalo a ver un partido da selección española nunha televisión a cór.
Daquela as televisións a cór eran electrodomésticos escasísimos e moi caros. As cafetarías máis importantes das cidades plantexaban a súa adquisición como investimento para fidelizar a clientela. Só os particulares máis pudientes se permitirían ese dispendio.
O partido seleccionado foi un clasificatorio para algunha fase final, xa non lembro. Si o rival de España: Dinamarca, que daquela estaba nun chanzo inferior ao equipo de Pirri, Asensi, Iríbar e Claramunt.
Fumos á Cafetaría Luna, na Gran Vía, perto da Praza de España. Debimos ir cedo porque collimos un bo sitio, centrado, e despois o lugar estivo ateigado. Non sei se mo parece porque eu era neno, pero esa cafetaría parecíame grandísima.
Foi a primeira vez que vin unha televisión que emitía en cór. Unha cór artificial, esaxerada, irreal. A publicidade falaba de "Pal Color", que fora a elección de non sei quen. Moi lonxe fica todo aquilo.
España gañou 1-2, pero o protagonista foi o capitán da selección española: Claramunt. Expulsado tontamente por saírse da barreira dúas veces antes do tiro dunha falta.

O noso derby

O do vindeiro domingo será o oitavo partido que vaia ver en directo entre o Celta e o Coruña (utilizo a denominación clásica, a que saía nas quinielas, a que usa Luis Aragonés - porque tan "Deportivo" é o Guadalajara, o Alavés, o Lugo como o da Coruña).

A primeira vez estaban os dous en segunda división, pois subiran xuntos a temporada anterior da 2ªB. Eran os anos do Celta como equipo ascensor, rara vez ficando na mesma división ao remate; mentres que o Coruña levaba moitos anos ( e os que quedaban ) sen asomarse por primeira. Era a xornada 26 da temporada 81-82. Unha tarde de chuvia; Fernández Albor no palco e creo que o Himno Galego na megafonía. Eu estaba en General. Gañamos 1-0 e os últimos minutos sufrindo corners en contra precisamente na portería onde eu estaba. Era o Celta de Ademir, lanzado cara a Primeira División, e aínda que a diferenza futbolística entre os dous equipos era notable, naquel partido non foi tan patente. Descubrín iso do que se fala tanto nos derbis, de que as forzas iguálanse.

O segundo partido foi moi emocionante. 30 de abril de 2000. O Coruña chegaba como líder, e ao final gañaría aquela Liga, en parte regalada polo Barcelona que na xornada seguinte perdía na casa co Raio Vallecano. Gañamos 2-1 tamén sufrindo. Gol inicial de Benny MacCarthy, expulsión de Juanfran, empate ao comezo da segunda parte do pelmazo de Turu Flores, agresión de afeccionados do Coruña a Celades, golazo de Gustavo López.

O ano seguinte, 21 de abril de 2001, un bo Celta remontaba o tanto de Valerón, xa na segunda parte. Djorovic - que non celebrou o gol, xa había o ruxeruxe do seu precontrato co equipo rival- e máis Mostovoi déronnos a victoria naquela temporada que finalizaría na Cartuja.

A primeira derrota que eu vin do Celta foi no seguinte partido. Entre semana, 5 de febreiro de 2002, con Mostovoi inxustamente sancionado e recén lesionado Berizzo. O Celta líder. Eu teño a Medina Cantalejo de protagonista do partido, que non soubo parar o xogo moi duro rival. Tristán estaba lúcido ante a portería aínda que as lembranzas diríxense á patada que recibiu de Vágner cando ía rematar o partido. Probablemente por xogo non se merecera perder, pero a filosofía de Boskov prevalece: fútbol é fútbol.

O primeiro ano de Lotina trouxo unha victoria clara do Celta: 3-0. Tamén na segunda volta: 24 de maio do 2003. Aquel día o adestrador local sorprendera co trivote. O resultado foi o sopor absoluto na primeira parte. Certo é que na segunda parte a victoria do Celta foi merecida e que o Coruña non fixo nada positivo naquela tarde, pero os éxitos a curto prazo non deixaron ver que aquel non era o camiño, como o ano seguinte demostrou.

A seguinte vez que fun a Balaídos a ollar un derby xa era adestrador Fernando Vázquez. 17 de decembro de 2005. No comezo Undiano Mallenco perdonoulle a expulsión a Juanma cando derruba a Núñez que se ía cara a portería. Despois non foi tan clemente con Pinto. O resultado foron as saídas do campo de Pinto e de David Silva para que entrara Esteban. A derrota por 0-3 estivo condicionada por aquela decisión. Sobrou a segunda parte.

O último partido que vin en directo desta xeira de derbis foi canda o debut de adestrador de Stoichkov. Victoria por 1-0 o 15 de abril de 2007- fará o domingo 5 anos-. O Celta merecera un resultado máis amplo pero o importante era gañar, aínda que no remate da temporada o equipo baixou a Segunda. Stoichkov non deixou bos recordos, pero eu lembro con agrado aquela proposta: un único medio centro, liberdade a Nené por todo o fronte da ataque.

En termos estritamente futbolísticos eu son optimista para o partido do domingo. Creo que como equipo o Celta é superior, e ten un xogo moito máis pracenteiro á vista. Creo que vai gañar. Pero o Coruña ten algúns dos mellores xogadores da categoría. Evidentemente hai que subliñar a Valerón, un dos mellores xogadores de España das últimas décadas. Ou a Aranzubía, o mellor porteiro con diferenza da segunda división. Bruno Gama apunta cousas interesantes. E Guardado, a quen a Segunda División fáiselle pequena. O Coruña ten individualidades notables, pero como equipo paréceme mellor o Celta. A nosa victoria achéganos ao ascenso, non gañar obríganos a un longo sprint co Valladolid.

Veremos. Eu non digo nada.

Inzar

Aconteceu na autovía de Vigo a Ourense ao paso por Ribadavia. Conducía eu e meu pai ía ao meu carón. El xa pasaba dos oitenta anos e guiábame cara Velle porque me quería amosar - sen máis tardar - os seus predios. Eu levaba un GPS comodado por un cliente do despacho, piloto de aviación. A rentes da estrada, alí en Ribadavia, medraban, feraces, centos de acacias. Anoxábanlle e dixo: "Medra unha e inzan por centos".
Meu pai usaba con precisión o verbo inzar. Non falaba moito. Era severo. Entendín que a acacia non era a súa pranta favorita.

Este último fin de semana rematou o seu camiño a organización Inzar. Xesús Veiga Buxán explicou con sinxeleza e certeza as causas da disolución. Vendo as imaxes descubro que moitos dos presentes nese acto de despedida son coñecidos meus e mesmo algún amigo de vello. E recoñezo a veracidade das verbas de Veiga Buxán cando descrebe ao seu grupo como non sectario e con preferencia ás accións cooperativas fronte as competitivas.

Para min Inzar era algo máis: tamén a organización onde militaban as rapazas máis guapas - e riquiñas - das que ían polo Atlántico e Tarasca. Eu - que tamén fun riquiño (mesmo de máis) - ollo o video e xa sinto nostalxia.

Marcos Valcárcel

Os nosos avós foron paisanos e despois veciños nun Ervedelo que hoxe non recoñecerían. Nunca falei moito con el, pero si intercambiamos verbas escritas. Foi un home elegante e xeneroso. E a amabilidade nunca lle impidiu ser firme nas súas conviccións. Durante moitos meses eu, intimamente e cada vez que escribía algo neste blog, pensaba se sería do agrado de Marcos o que estaba a pór. Ante a miña sorpresa Marcos Valcárcel lía este blog e, ás veces, honrábame con algún comentario e mesmo con algunha - atinada - rectificación. A súa prematura e perpetua ausencia foi outra das causas da nugalla a escribir nesta leira. Non andamos en Galicia sobrados de homes das súas características como para andar desperdiciándoos. Supoño que hoxe, de estares el eiquí, estaría tan confuso como tantos de nós, nestes intres de dúbida e preocupación. Pero seguramente el - que non foi especialmente aproveitado "polos nosos" - escollería o camiño máis correcto.
Elegancia e xenerosidade.