Lucena e Calisto

Nas tres edicións do Torneo de Xadrez "Memorial Guillermo Domínguez" que se levan disputadas na Galería Sargadelos de Compostela utilizouse unha nova norma cavilada polo noso desaparecido amigo: "O desenroque". Matinaba él, posiblemente nunha tardiña no Salnés despois dalgunha derrota e cunca de albariño diante, que dado que para os xadrecistas o noso vicio é unha representación da vida, sería xusto darlle outra oportunidade ao Rei de se divorciar da torre coa que casou xogadas antes, permitir a volta a casa, e despois, se cadra, volver casar coa outra torre.
Esa nova regra, polo de agora, só se utiliza unha vez ao ano neste agachado recuncho do mundo, e en relembro de Guillermo.
Hai algo máis de cincocentos anos houbo un troco máis importante no noso xogo. Principiouse a xogar coas regras do xadrez "da dama" no canto do xeito antiguo "do vello". As variacións consistiron nun novo modo de se mover algunhas pezas: Escomenzouse a denominar Dama á peza que daquela chamábase Alferza, e que entón movía exclusivamente unha casilla en diagonal: a Alferza branca por casillas brancas e a Alferza negra por casillas negras. O Bispo movía entón só a unha terceira casilla en diagonal, como se fai no xogo das damas ao capturar. Saltaba pola casilla intermedia, estivese ou non ocupada. E o Peón movía como no xadrez actual, agás que a promoción na octava fila era obrigatoriamente en Alferza.
O recentemente desaparecido Dr. Ricardo Calvo, famoso pola súa victoria contra Víktor Kortchnoi na Habana en 1966 e polas súas acedas confrontacións contra o presidente da Federación Internacional Florencio Campomanes e contra o presidente da Federación Española Román Torán, ao cal calificábao de "fascista", escribiu un libro interesantísimo ao meu entender: "Lucena, la evasión en ajedrez del converso Calisto", Perea Ediciones 1997.
Nese libro conmemórase a publicación na Salamanca de 1497, no taller dos libreiros Hutz e Sanz, do libro de Lucena "Repeticion: de amores e arte de axedrez con cl iuegos de partido". Trátase do libro máis antiguo sobre o xadrez moderno que se conserva no mundo.
Ricardo Calvo demostra a relación de amizade que mantiñan Lucena con Fernando de Rojas, mesmo no testamento de éste.
E o autor mantén a tese, que documenta sobradamente, de que o personaxe de Calisto está baseado na figura e nas aventuras do seu colega Lucena. Descoñezo qué lle parecen aos filólogos estas ideas expostas polo finado Dr. Calvo, máis a min resúltanme moi interesantes.